آزاتلئق یولونینگ اوچ سانی گرچگی

ر

ساری گوگلانی

ساری گوگلانی (ساری دوردیف)ر

ر1304- نجی یئلدا ارضاشانینگ قشونی ایلرکی تورکمنیستانی باسیپ آلیپ آلاندان سونگرا تورکمن بالالارینی پارس مدنیتی اساسیندا یتیشدیرمک ماقصادی بیلن یوردومیزینگ دورلی اوبادیر شأهرلرینده شول ساندان کومیش دپه ده حاربی مکتب (مدارس قشونی) یولا قویولیار. شول مکتبی نینگ سونگراقی اوچروملاری سرهنگ ساپار خطیبی، سرهنگ الیاس مختومی، سرهنگ مهشید، سرهنگ گل محمدی، شئیله- ده موغاللیم بولوپ یتیشن غایب بهلکه، حاجی خان اوغوزی، سیوری، ساپار انصاری، نورمحمد عاشورپور...داغینی آغراماق گرک.ر

بو ییگیتلرینگ آغلاباسی سونگرا تهرانا آلنیپ گیدیلیار و حاربی تعلیم بریأن یوقاری اوقوو جایئندا (دانشکده افسری) اوقادیلیار. شولاردان بیریسی- ده ساری گوکلانی.ر

ساری گوکلانی، گؤگلنگ لرینگ "یانگاق" تیره سیندن بولانی اوچین اونونگ آدی نینگ ایزینا (ینقاق) دیین بللیک- ده قوشولوپدیر.ر
ر1317- نجی یئلدا دانشکده افسری- ده اوقاپ یؤرن تورکمن ییگیتلری، تورکمنصحرادا بولوپ گچیأن سیاسی حرکتلره، شول ساندان محمد آخونینگ دازینگ حکومت طاراپیندان تورکمنلرینگ آدیندان ایزلی-ایزینا مجلیسه وکیل ادیلیپ بللنمگینه و رضاشانینگ عملدارلاری نینگ، املاک اداراسی نینگ دایخانلارا ادیأن ظولوملارینا گؤز یوموپ بیلمه یأردیلر. گیرلین گؤرشلره قوشولیارلار. شول سبأپدن "53- لر" آدینی آلان توپارینگ حاطاریندا تورکمن ییگیتلری- ده توسساغ ادیلیأر. اولاردان بیرنأچه سی شول ساندان سیوری و حاجی خان تورمه ده غیناغ آستیندا شهید ادیلیأر. غالانلارینا بولسا اوزاق مهلتلی تورمه توسساغلیغینا حکم ادیلیأر. آنناقلیچ بابایی و ساری گوکلانی داغی شولارینگ حاطاریندا اوزاق واقتلاپ زنداندا اوتورمالی بولیارلار.ر
ر1320- نجی یئلینگ شهریور آیی نینگ 3- ینده ارضاشاه یورتدان غاچیپ گیدندن سونگرا ساری گوکلانی زنداندان خالاص بولیار.ر
شول واقت "توده پارتیاسی/ حزب توده" تورکمنصحرادا حرکت ادیپ باشلایار. تورکمنیستان شوروی دوزگونی یالی رژیمی آرزو ادیأن ییگیتلر بو حزب ینگ حاطارینا قوشولیارلار و صحرامیزینگ دموکراتیا طاراپ اؤسمگینده جان آیامان آلادا ادیأرلر. اما محمدرضا شانینگ دیکتاتور رژیمی بئیله حرکتلره چیدام ادیپ بیلمه یأردی. شول سبأپدن اولاری ایزارلاپ باشلایار. توتولان توتولیار، غالانلاری بولسا تورکمنیستانا غاچیپ آتیار. شولارینگ آراسیندا ساری دأده گوکلانی- ده 1326- نجی یئلدا آشابادا باریپ یرلشیأر.ر
بوسغونلیق یئللاریندا اول تورکمن دانشگاسیندا تورکمن دیل- ادبیاتی بؤلومینی تماملاپ، پارس دیلیندن دانشگاهدا ساپاق بریپ باشلایار. هنیزم بیر توپار تورکمنیستانلی لار بیلن گپله شنگده، ساری دأده دن ساپاق آلاندیغینی آیدیپ، اونی حورمات بیلن یادلایارلار.ر
فیلولوگیا عیلیملارینگ کاندیداتی ساری گوکلانی، تورکمنیستاندا ساری دوردیف آدی بیلن تانالیار. اول ادبیات بارادا بیر توپار علمی ایشلر یازدی. اول فیلولوگیا علیملارینگ کاندیداتی م. غارریف طاراپیندان تاییارلانان "کأتبی" شاهیرینگ اثرینی- ده رداکتیرلأپدیر. دکترلیق درجه سینی آلان ساری دأده تورکمن ادبیاتی و فولکلوری باراسندا- دا بیرنأچه اثر یازدی.ر
ساری دأه 1358- نجی یئلینگ خرداد آیئندا/1981- نجی یئلئنگ اییون آیئندا آشغاباتدا اوزاغا چکن کسل ضرارلی آرادان چیقدی. یاتان یری یاغتی، جایی جنتـدن بولسون. اونونگ تورکمن حالقی نینگ آزاتلیغی اوغروندا چکن عاذاپلاری، بیترن علمی ایشلری المیداما حالقیمیزینگ یوره گینده ابدی یاشار.ر

نورمحمد قرینجیک

ایلرکی تورکمنیستانینگ آزاتلیغی اوغروندا گؤره شن و عمری نینگ کؤپ یئللارینی محمدرضاشانینگ غارانگقی زندانیندا غیناغ آستیندا گچرن گرچکلری میزینگ یئنه بیریسی- ده نورمحمد قرینجیک دیر.ر
نورمحمد آقا- دا شول واقت تورکمنصحرادا موج آلان سیاسی حرکته قوشولوپ، توده پارتیانینگ حاطاریندا حالقیمیزینگ آزاتلیغی و یاخشی گلجگی اوغروندا گؤرشیأر. بیزده غیناساقدا بو آدامی نینگ ترجیمه حالی بارادا دولی ماغلومات یوق، حتی بو گرچگ ینگ صوراتینی- ده هنیز تاپماق باشارتمادی.ر
1325- نجی یئلدا توده پارتیاسی نینگ آغضالاری ایزارلانیپ باشلاناندا نورمحمد آقا گیزلنملی بولیار. 1332- نجی یئلینگ 28- نجی مرداد آیئنداقی کودتادان سونگرا اول اله سالینیار. بندرتورکمنینگ شهربانی سی اونگا شاهه وپالی لیق بارادا "توبه نامانا" قول چکسنگ آزاتلیغا قاوشارسینگ دییأرلر. اما اول بئیله خائن توبه ناما قول چکمأن، اؤز گؤره شی نینگ حاقدیغینی اؤنگه سوریپ، کودتا رژیمه غارشی ییگرنجینی دیله گتیریأر. شوندان سونگ نورمحمد آقانی گرگانینگ "تیپ مسقل" پادگانی نینگ زندانینا آلیپ گیدیأرلر. پارس دیلینی اونگات بیلمأنلیگی اوچین سوراغ- جوغاپ واقتی اونگا دیلماچ گتیریأرلر. یؤنه نورمحمد آقا: " من دینگه یولداشیم آرازمحمد قیادینی نینگ سؤزلرینه اینانیارین، اونی گتیرینگ" دییأر. شول واقت کوموش دپه لی آرازمحمد قیادی- دا زنداندا اوتوران.ر
شوندا نورمحمد قرینجیک بار گویجی بیلن تورکمن حالقی نینگ آزاتلیق اوغرونداقی گؤره شینی قولداپ، اؤز سایلان یولی نینگ دوغریدیغی حاقیندا آیاق دیره یأر. زندان نینگ جلادلاری اونگا یئنه- ده "توبه ناما" قول چکمگینی بویوریارلار، یؤنه اول یئنه- ده اؤز پیکری نینگ و آرمانی نینگ اوستونده آیاق دیره یأر. دادگاه دا اونگا 5 یئل ایش کسلیأر. اول گرگان و کوممت قاویز زندانلاریندا اوتوریار. زندانینگ شرطلری نینگ آغیرلیغی و اونونگ ساغلیق یاغدایئنا سر ادیلمأنلیگی اوچین نورمحمد آقا سل/اینچه کسله/ دوچار بولیار و زنداندان آزاد بولاندان ایکی آی سونگرا 1337- نجی یئلینگ خرداد آیئندا آرادان چیقیار.ر
اؤز حالقی نینگ آزاتلیغی اوغروندا گؤر شن بو گرچک ییگیت تورمه جلالادلارینا: " سیز حاقی نأحاق، اگرینی دوغری ادیپ گؤرکزمأگه سینانشیارسینگیز، حالقینگ آغزینی آلاردیپ حکم سوریأرسینگیز، یؤنه وجدانی آراسسا آداملار سیزینگ آلداوینگیزا دوشمز، شونینگ اوچین من شئیله نامارتلیق بیلن آزات بولماقدان، مردلیک بیلن زنداندا اوتورماغی یگ گؤریأرین" دییپـدیر.ر
نورمحمد آقانینگ یاتان یری یاغتی بولسون. اونونگ باشینی باشلان موقاددس گؤره شی نینگ دوام اتجیگینه اینانیاریس.ر

آمانجان (آبا) آبایی

ر" بین شما کدام - بگوئید!-ر
بین شما کدام، صیقل می دهد
سلاح آبایی را برای روز انتقـام؟ " احمد شاملو"ر

آمانجان (آبا) آبایی- ده خائن رژیم ینگ اوقی نینگ قوربانلاری بولان گرچکلریمیزینگ بیری. کومیش دپه موغاللیم بولوپ ایشلأن آمانجان 1325- نجی یئلینگ 23- نجی تیر آیی جلادلارینگ اوق آتماغی نتیجه سینده آرادان چیقیار. شول گونی آغشامی کومیش دپه ده نازمحمد چوده ای دیین بیرسی نینگ اولی آنباریندا فاشیزیمه غارشی یئنگیش داباراسی مناسبیتلی "یئنگیش" آدی بیلن شوروی نینگ گرگاندأکی کنسولی قلیچ قولیف ینگ تاغللاسی بیلن بیر تئاتر گؤرکزیلیپ باشلانیار. اما کومیش دپأنینگ شهربانی سی و ژاندارماسی بو یئغناغا هجوم ادیأر و معرکه اوق آتیار، شوندا آبا پاخیرا اوق دگیأر. اونی گرگانه آشیریارلار، یؤنه یولدا کؤپ غان غایتماغی نتیجه سینده آرادان چیقیار.ر

مرحوم آبایی تورکمنلرینگ آراسیندا ایلکینجیلر بولوپ موغاللیمچیلیق درجه سینه یتیأر. اول اؤز حالقی نینگ بالالارینی حاطلی- سوادلی اتمک اوغرویندا کؤپ آلادا اتمگی خیال ادیپدی، اما، نأدرسینگ دوشمانینگ اوقی اونونگ بو آرزوینی یاشادمایار. یؤنه آبایی یالی گؤرشجنگ ییگیتلریمیزینگ یولی دوام ادیپ گلیأر.ر
آمانجان آبایی نینگ یاتان یری یاغتی، جایی جننتدن بولسون. حالق اؤز گرچک ییگیتلرینی هیچ حاچان اونوتماز.ر
شهربانی نینگ آرشیویندن تاپان بیر سندیمیزده اونونگ اؤلومی باراسیندا ماغلومات بریلیپدیر.ر

آقمیرات گورگنلی
تاریخ علیملارینگ کاندیداتی
goliarne@yahoo.com
پراگ. اییون 2008