تورکمنصأحرانینگ غارانگقی گیجه سینده

ر

سۆینیپ گیدن دؤرت یئلدیزینگ و حالقمیزینگ

ر

آزاتلیق یولوندا قوربان بولان گرچکلری

ر

نینگ موقاددس حاطیراسینا !ر

بیر فیلمی نأچه گزک توماشا ادیپ بولار؟

«هرکه نآموخت از گذشت روزگار ر هرگز ناموزد از هیچ آموزگار»

تاجیک شاهیری رودکی

« گچمیشینی بیلمه دیگینگ، گلجگی بولماز»، «تاریخدان ساپاق آلمادیقلار اونی غایتالاما مجبور بولیاندیر» دیین پأهیم أهلی حالقلارینگ آراسیندا اؤرأن یؤرگۆنلی. بو بیز تورکمنلر- ده شئیله. مونینگ شئیله دیگی بارادا گلینگ بیر-ایکی سانی تاریخی فاکتی آلیپ گؤره لینگ:ر

بیرینجی میثال:ر

ر1923- نجی یئلدا تورکمنصأحرادا عثمان آخونینگ یولباشچیلیغیندا جمهوریت اوغروینداقی گؤره شینگ حاص مؤوچ آلان دؤورینده ایرانینگ آسترابادأکی حأکیمی تورکمنلرینگ آغزینی آلارتماق اوچین گیجه- گوندیز دییمأن مکیرلی پلانلاری دۆزیأر. اول بیر گون «گنگش اتمک» ماقصادی بیلن کوموش دپه لی آتاحانی آسترابادا چاغیریار. بو یرده گۆیچلی تأثیری بولان آتاحان بیرنأچه یولداشی بیلن آسترابادا باریار. گپله شیک باریارقا، حأکیم بیرزادا قاهارلانان بولیار. آتاحان- دا اونونگ بولشوندان نأگیله بولوپ، ماصلاحاتی ترک ادیپ، صحرا طاراپ یولا دوشیأر. اما نامارد حأکیم آتاحانینگ گچیأن یولوندا- یامپی نینگ قولایئنداقی جنگل ینگ ایچینده تفـنگچیلرینی قویوپ، شول یرده- ده آتاحانی و باشغا- دا بیرنأچه تورکمنی ترور اتدیریأر.ر

یئنه بیر میثال:ر

ر1928- نجی یئلدا مرکزی حکومت ینگ غارشیسنا باش گؤترن آنناگلدی سرداری سؤوش میدانیندا یئنگیپ بیلم جگینه گؤز یترن ارضاشانینگ دیکمه لری نامارتلیغا باش قوشوپ، ژاندارما قوللوغینا گیرن ملاسؤیۆن نیازی دیین بیر تورکمنی اونونگ قاصدینا چیقاریار. شئیله لیک بیلن ملاسؤیۆن گپله شیک گچیرمک باهاناسی بیلن آنناگلدینی قرقی اوباسینا چاغیریار. اوندان اؤنگ بولسل اوبانینگ غایرا یانینداقی جارلارینگ ایچینده تفتنگچیلرینی قوییار. گپله- شیک تمام بولوپ، حوشلاشماق اوچین شول یره باریلاندا، جارینگ ایچیندن اونگا اوق آتیلیپ، خاینلیق بیلن آنناگلدینی ترور ادیأرلر.ر

یئنه بیر میثال:ر

تورکمنیستان جمهورییتی نینگ دۆیبونی توتان غایغیسیز آتابایف، مسکوانینگ تورکمنیستانا ایبرن دیکمه لری نینگ ادن-اتدیلیک بیلن تورکمن حالقی نینگ ملی سردارلاری جنید حان، عزیزحان یالی گرچکلرینه آزار بریشلری بارادا عارض- شکایت اتمک اوچین مسکوا حاط یوللایار. تورکمن لیدرینی گپله شیک و ماصلاحات اتمک اوچین پایتخته/ مسکوا چاغیریارلارو ادیل شول واقتقی ان.ک.و.د( ایچری ایشلر منیسترلیگی) بیناسینی نینگ ایچینده، 1937- نجی یئلدا آتیپ اؤلدۆریأرلر.ر

یئنه بیر میثال:ر

ر1946- نجی یئلدا تورکمنصأحرادا آزاتلیق تولقـونی بارها دابارالانیان بیر واقتیندا « توده پارتیاسی نینگ» حاطاریندا گؤره شیأن تورکمن لیدری غایب بهلکه نی، شأهرده گون سایئن آرتیان پروتست دمونستراسیالارینگ/ تظاهرات لارینگ اؤنگونی آلدیرماق ماقصادی بیلن کوممت غاویزینگ شهربانی باشلیغی، اونی گپلشیک گچیرمأگه اؤز اداراسینا چاغیریار. ساده یۆره کلی، تورکمن روحلی بو گرچک ییگیت بو چاغریشینگ آنگیرسیندا نأحیلی پلانینگ باردیغینا گؤز یتیریپ بیلمأندیر و اؤز آیاغی بیلن دوزاغا دوشوپدیر. توسساغ ادیلن تورکمن لیدرینی نینگ گؤزی تهرانداقی زندان قصر قاجاردا آچیلیار.ر

باشغا بیر میثال:ر

رر1980- نجی یئلدا تورکمنصأحرادا اؤز-ارکینلیک اوغروینداقی گؤرشلرینگ بارها اؤسیأن بیر واقتیندا اسلامی رژیمینگ کوممت غاویزدأکی دیکمه لری، حالقیمیزینگ موقاددس گؤره- شینی باسیپ یاتیرماق اوچین جنایتچیلیقلی پلانی دۆزیأرلر. تورکمنلرده « باش بولماسا، گؤوره لأش» دیین ناقیلی اشیدن بو جنایتکأرلر، حالقی اؤز یولباشچیلاریندان ماحروم اتمگینگ تأثیرلی بولجاغینا اینانیارلار. شول سبأپدن تورکمن حالقی نینگ دؤرت گرچگی 1358- نجی یئلینگ 18- نجی بهمن گونی شیرلی توماجی، حکیم مختومی، طواق مأت واحدینی و سؤیون جرجانینی تهراندان گلن دولت وکیللری بیلن ماصلاحات اتمأگه چاغیریارلار. شئیدیپ نامارتلیق بیلن اولاری اوغورلاپ، غیناپ اؤلدوریپ، 10 گون سونگرا اولارینگ جسدلری چمن بیددن تاپیلیار.ر
شولار یالی تاریخی واقعادان ساپاق آلیپ بیلمه سک، اونی یئنه غایتالاماغا مجبوردیریس. تورکمن حالقی بیر فیلمی نأچه گرک توماشا اتملی؟

آقمیرات گورگنلی
پراگ 10- نجی فورال 2008